Warm tapwater oplossingen en de warmtepompboiler

Een cv-ketel op gas kan in korte tijd een grote hoeveelheid energie leveren. Zo veel energie, dat een douche heel snel warm water heeft en ook nog eens ongelimiteerd. De stap naar aardgasloos wonen betekent ook dat het warme tapwater voor de douche en keuken op een andere manier geleverd moet worden. Welke mogelijkheden zijn er voor warm tapwater?

Doorstroomverwarmer

Een doorstroomverwarmer is vergelijkbaar met een ouderwetse geiser. Echter werkt deze niet op gas, maar op elektriciteit. Koud water stroomt door het toestel en wordt ondertussen verwarmd met een elektrisch element. Deze manier van opwekken van warm tapwater wordt maar weinig toegepast, vanwege twee goede redenen;

  • De elektrische doorstroomverwarmer heeft een enorm vermogen nodig om een douche van genoeg warmte te voorzien.
  • En het toestel heeft bijna altijd een drie fase (krachtstroom) aansluiting nodig.

3 soorten boilers

Voor warm tapwater in de woning zijn er verschillende soorten boilers. Een boiler is een vat water dat altijd klaar is voor gebruik. De grootte van de boiler is afhankelijk van de warmwatervraag, daarnaast is het van belang welke temperatuur het water in de boiler krijgt. Een groot gezin zal een grotere boiler nodig hebben. En de aanwezigheid van een bad of een regendouche is ook bepalend voor de inhoud van de boiler. Vaak heeft een boiler een inhoud van tussen de 80 en 250 liter. Voor alle boilers geldt dat de temperatuur van het water regelmatig moet worden verhoogd naar 60 graden. Dit is om te voorkomen dat de legionellabacterie zich kan vermenigvuldigen in het vat. Lees hieronder welke soorten boilers er zijn:

  • Zonneboiler: een zonneboiler maakt gebruik van zonlicht. Collectoren op het dak vangen de warmte van de zon op en verwarmen het water in een vat. Dit werkt in de zomer uitstekend. In de winter zijn de dagen helaas te kort en staat de zon te laag om het vat elke dag voldoende op temperatuur te krijgen. Er zal dan dus een andere energiebron nodig zijn om het water op te warmen in de winter. Vaak is dat een gloeiplug op stroom.
  • Elektrische boiler: een elektrische boiler is een relatief simpel toestel. Een vat met water wordt over een lange periode op temperatuur gebracht met een elektrisch element. We kennen de elektrische boiler met name voor warm water in de keuken. Hij hangt dan vaak in een keukenkastje. Daarnaast kan een grotere versie ook de douche van warm water voorzien. Elektrisch verwarmen van water is echter wel duur. Als de stoom moet worden ingekocht van het net, is het ongeveer 2,5 keer duurder dan water verwarmen met een gasgestookte cv-ketel.
  • De warmtepompboiler: warmtepompen onttrekken energie uit de omgeving en benutten die voor het verwarmen van, in dit geval, water. Elke warmtepomp haalt meer energie uit de omgeving dan uit het stopcontact. Zo trekt een warmtepompboiler ongeveer 2,5 tot 3 keer zoveel energie uit de omgeving dan uit het stopcontact. Dat maakt een warmtepompboiler zeer efficiënt en heel goedkoop in het gebruik. Warmtepompboilers zijn opgenomen in de ISDE-subsidie van het rijk. Hieronder bespreken we de warmtepompboiler uitgebreider.

Een warmtepompboiler is een boilervat met bovenop een kleine warmtepomp

Afzuiglucht van een woning is een interessante energiebron voor een warmtepompboiler. Veel woningen vanaf de jaren `70 zijn uitgerust met centrale ventilatie. Dat betekent dat er lucht wordt afgezogen uit de badkamer, keuken en het toilet. Die afgezogen lucht wordt weer aangevuld door buitenlucht die via de ventilatieroosters bovenaan de ramen de woning binnenkomt.

Centrale afzuiging = ideale bron
De centrale afzuiging vormt een ideale bron voor een warmtepompboiler voor tapwater. Want de warmtepompboiler zorgt er namelijk voor dat de lucht, die anders met 20 graden het huis uit zou gaan, nu wordt afgekoeld tot ongeveer 5 graden. Anders gezegd, de energie (die 20-5 = 15 graden) wordt onttrokken door de warmtepomp en opgeslagen in het boilervat. Een warmtepomp op afzuiglucht/ventilatielucht hoeft dus nooit te werken met koude lucht als bron. Ten opzichte van een warmtepomp met een buitenunit, die de (koude) buitenlucht gebruikt, is de afzuiglucht van vaak 20 graden dus gunstig om te gebruiken.

Met buitenlucht of binnenlucht
Een manier van aansluiten is dat de warmtepompboiler op buitenlucht werkt. Buitenlucht wordt aangezogen door de gevel of het dak en na onttrekken van de energie gaat de koude lucht wederom naar buiten. Deze keuze is handig voor relatief nieuwe woningen met een balansventilatie systeem, zoals de naam het al zegt moet de ventilatie in balans blijven.

Een andere manier is een warmtepompboiler op basis van binnenlucht. Soms wordt een warmtepompboiler geplaatst op zolder van een woning. Het toestel onttrekt dan warmte uit de lucht op zolder. De gemaakte koude lucht kan dan naar buiten worden geblazen.

Slaapkamer koelen
In de zomer wil je die de koude lucht misschien wel in de woning houden. De koude lucht kan worden ingezet om bijvoorbeeld een slaapkamer enkele graden te koelen. Er moeten dan wel aparte kanalen worden aangelegd door de woning, met een klep die voor de omleiding in de zomer zorgt.

Zonnepanelen en een warmtepompboiler

Zonnepanelen kunnen heel goed samenwerken met een warmtepompboiler voor tapwater. Een warmtepompboiler kan op zo’n manier worden aangestuurd, dat alleen overdag de temperatuur van het vat wordt verhoogd. Zo veel mogelijk zonnestroom wordt dan direct in de woning benut, in plaats van dat overtollige stroom het open openbare netwerk op gaat.

Salderingsregeling
Met de aangekondigde afbouw van de salderingsregeling, is het van belang om zo veel mogelijk van de opgewekte stroom direct te benutten. Maar ook nu al is het zinvol om een warmtepompboiler aan te schaffen als er zonnepanelen geplaatst zijn. Zeker als er op jaarbasis meer stroom wordt opgewekt dan de woning verbruikt. Het gasverbruik zal met een warmtepompboiler met ongeveer 20 procent kunnen dalen.

Nu al een warmtepompboiler?

Als je het plan hebt om over een aantal jaar je woning te verwarmen met een volledig elektrische warmtepomp, dan zou dat een argument zijn om nu niet een warmtepompboiler aan te schaffen. Immers, zodra er een warmtepomp voor ruimteverwarming is dan kan diezelfde warmtepomp ook een boilervat opwarmen voor het tapwater.

Warmtepompboiler én all-electric warmtepomp?
Toch is er ook een voordeel om de warmtepomp voor het warmen van het huis, los te zien van een warmtepompboiler voor tapwater. De warmtepomp voor het verwarmen van de woning, kan dan beter en efficiënter de woning verwarmen. Hij hoeft zich dan niet te bekommeren om het tapwater, dat af en toe naar 60 graden moet worden gebracht om legionella te voorkomen. Een losse warmtepompboiler geeft ook meer keuzevrijheid voor de locatie van het vat. Die hoeft niet in de buurt te staan van de warmtepomp voor ruimteverwarming. Er zijn installateurs die het aanbevelen om de twee zaken los van elkaar te plaatsen. Als je kiest voor een losse warmtepompboiler, naast een gewone warmtepomp voor ruimteverwarming, kun je ook twee keer subsidie vanuit de ISDE-regeling aanvragen.
Belangrijk blijft dat je alle opties goed op een rij zet; een soort meerjarenplan voor je woning richting aardgasvrij. Wij helpen je graag daarbij! Neem vooral contact met ons op.

Verder lezen over andere maatregelen?

Naast de warmtepomp zijn er nog veel andere mogelijkheden. Ook daarover hebben we veel nuttige informatie.

Bekijk alle maatregelen