Duurzaamste Huis van Drenthe 2024 staat in Peize
“Toen we er introkken waren de energiekosten 900 gulden”
De woning van Bert en Gea Venema in Peize is gekroond tot Duurzaamste Huis van Drenthe voor 2024. Een groot aantal zonnepanelen, een warmtepomp, en vuistdikke isolatie; het ruime verblijf kleurt groen van teen tot kruin. “Het zit hier potdicht.” In zijn zelfbenoemde mancave knispert het vuur in de speksteenkachel. Het is, naast de warmtepomp, de tweede gasloze warmtebron in het huis van Bert Venema (59) en zijn vrouw Gea (57). De woning dateert uit 1935. In 1990 trokken de huidige eigenaren erin. Sindsdien is er flink aan het gebouw gesleuteld. Meestal met het oog op duurzaamheid.
Eigen installatiebedrijf
“Toen we er kwamen wonen, waren de energiekosten 900 gulden per maand. En er kwam 1200 gulden binnen”, zegt Venema. Zijn doel was om uiteindelijk nul op de meter te krijgen. Dat is nagenoeg gelukt. Bert en Gea hadden een eigen installatiebedrijf en wisten zodoende welke middelen ze konden aanwenden. “Omdat we dichtbij het vuur zaten, kregen we korting van leveranciers. Alles bij elkaar kostte ons ‘slechts’ 50 duizend euro.”
Met het klimmen der jaren werd het huis steeds groener. Zo schaften ze van het bedrag een groot aantal zonnepanelen aan. Die zorgen voor een aanzienlijke stroomvoorziening. En dus kost het verbruik van de computerserver en andere apparaten niks extra’s.
Bij de huistour houdt Venema als eerste halt bij de lucht-waterwarmtepomp en de zonneboiler. “Door middel van zeven zonnecollectoren, kunnen we hier al het water verwarmen”, zegt hij. Even later, in de keuken, maakt Venema het langzaamaan aardedonker. “Ik heb rolluiken laten installeren. Dat houdt toch weer wat extra kou buiten de deur. Bovendien is het handig tegen de hitte.”
Niet alles duurzaam
Aangekomen in de woonkamer, tikt hij tegen de muur. “13 centimeter dikke isolatie van PIR-platen. Verder hebben we overal in het huis het plafond verlaagd. Dat is geïsoleerd met steenwol. Ja, het is hier echt potdicht. Zo kun je hier bovendien een feestje geven zonder iemand ermee lastig te vallen.”
Terug naar de mancave, over de vloerverwarming, wijst Venema even naar de lampjes in de gang. “Ik heb overal ledverlichting ingebouwd. Alle beetjes helpen”, zegt hij. “Of ik het verduurzamen als een soort sport zie? Niet per se. Het is meer omdat het mijn interesse heeft vanwege mijn achtergrond, en omdat je er later de vruchten van plukt. Bovendien is niet alles hier duurzaam hoor.”
Na een blik naar de oprit: “Tja, een cadeau voor mezelf”, zegt hij over de zwarte pick-up. “Hij loopt weliswaar op gas en niet op diesel, maar echt groen is het natuurlijk allemaal niet. Daar komt bij dat er in de garage nog een camper staat. Soms gaan we even voor comfort.”
Kers op de taart
Bert en Gea zijn erg verheugd met de titel ‘Duurzaamste Huis van Drenthe’. Al plaatsen ze wel een kleine kanttekening. “Ik vraag me af hoeveel van de stemmers uit Nederland puur naar het huis kijken, in plaats van de bewoners. De gunfactor kan een grote rol spelen. Zo heb ik een grote vrienden en klantenkring.” Dat heeft volgens hem invloed. “Maar”, benadrukt hij, “we hebben hier zolang in duurzaamheid geïnvesteerd. Daarom voelt deze benoeming wel echt als de kers op de taart.”
Veelgestelde vragen
Wat is het verschil tussen monoblock en split-unit lucht-water warmtepomp?
Er zijn twee soorten lucht-water warmtepompen namelijk de monoblock en split-unit.
Bij de monoblock uitvoering zit zowel de verdamper als de condensor in de buitenunit met de ventilator. Hierdoor is de buitenunit een stuk groter dan bij een split-unit. Bij de split-unit zit de verdamper in de buitenunit bij de ventilator en de condensor aan de binnen unit.
Bij een monoblocksysteem worden geen koelleidingen gebruikt. De buitenunit moet daarom zo dicht mogelijk tegen de woning staan. Bij dit type is het mogelijk voor bedrijven zonder STEK-certificaat de montage en onderhoudswerkzaamheden uit te voeren. Wanneer er in de woning weinig ruimte is kan het monoblocksysteem uitkomst bieden omdat het grootste gedeelte van de warmtepomp buiten de woning staat.
Bij de split-unit worden wel koelleidingen geplaatst wat het mogelijk maakt om de ventilator verder van de woning te plaatsen; bijvoorbeeld achter de schuur, in de tuin. Op die manier kan je eventueel geluid wat afschermen (let wel op de buren). De split-unit lijkt wat op de airco units die je vaak in het buitenland ziet.
Wat betekent bèta-factor?
Bij een transmissieberekening komt een bepaald vermogen naar voren die benodigd is. Wanneer je een bodem warmtepomp wilt installeren zal men kiezen voor een iets lager vermogen dan uit de berekening naar voren komt, bijvoorbeeld 0,8. Dat noemt men de bèta-factor. Een bèta-factor van 0,8 wil zeggen dat de warmtepomp op 80% van het benodigde vermogen wordt ingezet.
Op de dagen dat het te koud is (lager dan -10 graden C) kan de warmtepomp geen warmte afgeven en zal op de overige dagen een elektrisch verwarmingselement in de warmtepomp bijverwarmen. Bij de lucht-water warmtepompen zal nagenoeg altijd voor de bèta-factor 1 worden gekozen (100%).
Wat is een transmissieberekening?
Door een transmissieberekening wordt de warmtebehoefte van de woning bij extreme temperaturen berekend. Er kan dan exact worden nagegaan welk verwarmingsvermogen nodig is om de woning zo optimaal mogelijk te verwarmen in kW. Warmteverliezen van binnen naar buiten en alle bijbehorende factoren die een rol spelen worden daarin meegenomen. Denk hierbij aan de isolatiewaarde (Rc), ventilatiesysteem, gebruiksoppervlakte, tapwaterverbruik en type warmteafgiftesysteem.
Is een warmtepomp wel efficiënt?
Warmtepompen zijn zeker efficiënt. De een echter meer dan de ander. Dit heeft voornamelijk te maken met de bron. Een bodemwarmtepomp heeft een hoger rendement dan een systeem dat de warmte uit de lucht haalt. De bodemwarmte is namelijk veel constanter dan die in de buitenlucht. Maar ook de gevraagde afgiftetemperatuur, eventueel extra elektrisch verwarmingselement en de bèta factor bepalen hoe efficiënt de warmtepomp is.
Seasonal Coëfficient Of Performance.
Hoe efficiënt een warmtepomp is wordt uitgedrukt in de (S)COP factor. Dit staat voor (Seasonal) Coëfficient Of Performance. Voorbeeld: de warmtepomp heeft een COP van 4, dan betekent dat wanneer men er 1 kWh aan energie in stopt, de warmtepomp 4 kWh aan warmte kan produceren. Kies je een lucht-water warmtepomp dan is de SCOP echter belangrijker dan de COP. De temperatuur in de buitenlucht fluctueert per seizoen namelijk fors. De SCOP geeft hiervan het gemiddelde rendement.
Hoeveel onderhoud heeft een warmtepomp nodig?
Onderhoud is bijna niet nodig. Alleen de compressor moet periodiek worden gecontroleerd, hiermee wordt de levensduur en energiezuinigheid gewaarborgd, waardoor je er zeker van kunt zijn dat het rendement goed blijft. Het tarief daarvoor is vergelijkbaar met controle van de cv-ketel.
Gerelateerd
Wil je meer over de woning weten?
Het huis staat op de site van de Nationale Duurzame Huizenroute.
Ga naar het huis